Su Analizi

Su analizi, önemi ve su numunesi alımı

Sulama sularının içinde bulunan erimiş katı maddelerin nitelik ve niceliklerinin saptanması, toprak verimliliğinin devamlılığı yönünden önem taşımaktadır. Suyun özelliklerinin belirlenmesi ilerde meydana gelebilecek problemlerin önlenmesini sağlayabilecektir. Ancak alınan su örneklerinin, kaynağı tam temsil etmesi gerekli olup, bunun için dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıda belirtilmiştir;

Su analizi için 2 litre su yeterli olup ancak bazı özel elementlerin analizi gerektiği takdirde daha fazla miktarda örneğe ihtiyaç bulunmaktadır. Örneklerin alınmasında 2 litrelik ve ağzı mantar veya lastik tıpalı iyice yıkanmış temiz şişeler kullanılır. Örnekler alınmadan önce, şişeler örnek alınacak su ile doldurulmalı ve çalkalanarak boşaltılmalıdır. Bu işlem 3-4 kez yapılmalıdır. Böylece şişenin temizlenmesi sağlanmış olur.

Su örneklerinin sulamanın yapıldığı devre içinde alınması veya probleme ilişkin su örneği alınacaksa onun en fazla olduğu zamanda alınması uygun olacaktır. Değişimler belirlenmek isteniyorsa periyodik örnekler alınması gerekecektir.

Akarsulardan örnek alınırken, mevkiine dikkat edilmelidir. Özellikle nehir, ırmak gibi büyük sahaları sulayan akar suların bileşimi ve kalitesi, çeşitli yataklardan geçmesi, bir çok dere ve drenaj sularının karışması gibi nedenlerle akarsu boyunca geniş ölçüde değişebilir. Bu nedenle akarsulardan alınan örnekler, belirli sulama bölgelerini temsil edecek şekilde ve her sulama bölgesi için ayrı olarak alınmalıdır. Suyun durgun kısımları, kenar ve kavşak noktalarından mümkün olduğu kadar kaçınılmalı ve en az bir metre uzaklıktan (Göl kenarından da benzer şekilde), şişe ağzı açık olarak ve baş aşağı suya daldırılarak alınmalıdır. Gölden, şişe yüzeyden 50 cm kadar derinlikten ters çevrilerek doldurulur, gölün yüzey özelliklerinin anlaşılması isteniyorsa, örnek yüzeyden alınır. Belirlenen derinlik örneklerinin alınmasında özel örnek alma aleti kullanılır. Akarsu ise uygun bir derinlikten alınır.

Kuyulardan, şişenin boynuna bir ip bağlıyarak sarkıtılmak suretiyle; derin kuyulardan ise motopomp yaklaşık 15 dakika kadar çalıştırılarak su berraklaştıktan sonra örnek alınır. Alınan suyun derinliği de önemli olduğundan, hangi derinlikten alındığı not edilmelidir.

Sulama kanallarında ise, kanalın sulama sahası içerisindeki bir noktasından alınan örneğe ilaveten, bu kanalın suyunu temin ettiği göl ve baraj içerisindeki suyun ilk özelliğini de tayin etmek için, kanalın göl ve barajı terk ettiği noktasından da bir örnek alındığı taktirde, aralarında herhangi bir farkın olup olmadığını tespit etmeye yarayacaktır.

Herhangi bir nedenle aynı sudan ikinci kez bir örnekleme yapılması istendiği taktirde, su örneğinin ilk alındığı koşullarda alınmasına önem verilmelidir.

şişelere su doldurulduktan sonra ağzına tıpası yerleştirilir. şişenin ağzına ve tıpanın şişeye girecek kısmına el sürülmemelidir.

SU ÖRNEKLERİNİN GÖNDERİLMESİ

Örneklerin alınıp sıkıca tıpa ile kapatılmasından sonra şişeler üzerine etiket yapıştırılır veya iple bağlanır. Etiketler, kurşun kalemle okunaklı yazı ile doldurulmalı, üzerine tüm bilgiler kaydedilmelidir. şişenin boyun ve ağzı temiz bir kağıtla iyice sarıldıktan sonra, tıpasının ulaşım sırasında açılmasını önlemek bakımından iple bağlanır.

Genellikle su örneğinin alınması ile laboratuvarda analizi arasında geçen zamanın mümkün olduğu kadar kısa olmasına önem verilmelidir. Bu zamanın azalması ile analiz sonuçlarının güvenirlilik derecesi artar. Çünkü kimyasal ve biyolojik aktiviteler sonucu meydana gelebilecek değişimler, su örneğinin bileşimini değiştirebilirler. Bu durum suyun toplam sertliği ve kalsiyum miktarlarının azalmasına neden olur).

NOT : Sulama suyu analizi toprağın pH'sını ve bitkinin gübre alımını doğrudan etkilediğinden 2-3 yılda bir analiz yapılması tavsiye edilir.